Formy pomocy

Świadczenia pieniężne

Zasiłek stały

Przysługuje osobie pełnoletniej:

• samotnej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego wskazanego w ustawie o pomocy społecznej tj. 776 zł,
• pozostającej w rodzinie, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli dochód tej osoby, jak również dochód na osobę w rodzinie jest niższy od kryterium dochodowego tj. 600 zł.

Całkowita niezdolność do pracy - oznacza zarówno całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych albo zaliczenie do I lub II grupy inwalidów lub legitymowanie się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Osobę przebywającą w domu pomocy społecznej lub ubiegającą się o przyjęcie do niego uznaje się za osobę samotnie gospodarującą, jeżeli przed przyjęciem do domu pomocy społecznej lub rozpoczęciem oczekiwania na miejsce w takim domu była uprawniona do zasiłku stałego.

Wysokość zasiłku stałego ustala się w wysokości:

• w przypadku osób samotnych - różnicy między kwotą stanowiącą 130% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby;
• w przypadku osób w rodzinie - różnicy między kwotą stanowiącą 130% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie a faktycznie posiadanym dochodem na osobę w rodzinie.

W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania lub zasiłku dla opiekuna, zasiłek stały nie przysługuje.

Wysokość przyznanego zasiłku stałego nie może przekraczać kwoty1.000,00 zł miesięcznie, a także nie może być niższa niż 100,00 zł.

Wymagane dokumenty:

• wniosek o przyznanie zasiłku stałego,
• dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość wnioskodawcy - do wglądu,
• kserokopia orzeczenia określającego stopień niepełnosprawności lub całkowitą niezdolność do pracy lub zaliczenie do I lub II grupy inwalidów - oryginał do wglądu,
• dokumenty potwierdzające sytuację finansową wnioskodawcy,
• w razie konieczności inne dokumenty potwierdzające trudną sytuację życiową, które określa pracownik socjalny,
• rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadzony przez pracownika socjalnego.

Zasiłek okresowy

Przyznany może być osobom i rodzinom, których posiadane zasoby pieniężne nie wystarczają na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych w szczególności ze względu na: długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:

• osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej tj. 776 zł,
• rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny. tj. 600 zł.

Okres na jaki przyznawany jest zasiłek okresowy uzależniony jest od indywidualnej sytuacji osoby czy rodziny. Określa go ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.

Przyznawanie zasiłku okresowego z powodu braku możliwości zatrudnienia zobowiązuje do aktywnego poszukiwania zatrudnienia, które nie może ograniczyć się jedynie do zarejestrowania się w urzędzie pracy. Przy ubieganiu się o świadczenie z pomocy społecznej z powodu bezrobocia niezbędne jest podejmowanie każdej pracy, nawet jeśli nie jest ona zgodna z kwalifikacjami. Jednym uzasadnionym powodem odmowy są istniejące przeciwwskazania zdrowotne.

Wysokość zasiłku okresowego dla osoby samotnie gospodarującej uzależniona jest od dochodu. Zasiłek wypłacany jest do wysokości różnicy pomiędzy kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej określonym w ustawie o pomocy społecznej tj. 776 zł, a faktycznie posiadanym dochodem osoby. Kwota zasiłku nie może być niższa niż 50% różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej tj. 776 zł a dochodem tej osoby. Zasiłek okresowy nie może być wyższy niż 418 zł.

Wysokość zasiłku okresowego dla osoby w rodzinie uzależniona jest od dochodu. Zasiłek wypłacany jest do wysokości różnicy pomiędzy kryterium dochodowym ustalonym dla rodziny zgodnie z ustawą o pomocy społecznej tj. 600 zł na osobę w rodzinie, a faktycznie posiadanym dochodem rodziny. Kwota zasiłku nie może być niższa niż 50% różnicy między kryterium dochodowym rodziny a jej dochodem.

Zasiłek okresowy nie może być niższy niż 20 zł.

Wymagane dokumenty

• wniosek o przyznanie zasiłku okresowego,
• dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość - do wglądu,
• dokumenty potwierdzające sytuację finansową wnioskodawcy,
• w razie konieczności inne dokumenty potwierdzające trudną sytuację życiową, które określa pracownik socjalny. np. zaświadczenie z Powiatowego Urzędu Pracy o statusie osoby bezrobotnej, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności/ niezdolności do pracy lub stosowne zaświadczenie lekarskie określające niepełnosprawność, a także dokumenty potwierdzające poniesione koszty leczenia,
• rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadzony przez pracownika socjalnego.

Zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy

Zasiłek ten można otrzymać na zaspokojenie niezbędnej potrzeby bytowej, np. na pokrycie części lub całości kosztów:

• zakupu żywności,
• leków i leczenia,
• opału,
• odzieży,
• niezbędnych przedmiotów użytku domowego,
• drobnych remontów i napraw w mieszkaniu,
• kosztów pogrzebu.

Przysługuje:

• osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, tj. 776 zł,
• rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny, tj. 600 zł.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie lub rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany specjalny zasiłek celowy, który nie podlega zwrotowi. Jednak wysokość nie może przekroczyć odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny.

Pomoc w podobnej sytuacji może być przyznana w formie zasiłku okresowego, zasiłku celowego pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową.

Wymagane dokumenty

• wniosek o przyznanie zasiłku celowego,
• dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość - do wglądu,
• dokumenty potwierdzające sytuację finansową wnioskodawcy,
• w razie konieczności inne dokumenty potwierdzające trudną sytuację życiową, które określa pracownik socjalny,
• rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadzony przez pracownika socjalnego.

Zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie to świadczenie fakultatywne, przysługujące na mocy art. 43 ustawy o pomocy społecznej - może być przyznawane: w formie pieniężnej - w formie jednorazowego zasiłku celowego lub nieoprocentowanej pożyczki.

Świadczenia niepieniężne

Praca socjalna

Przysługuje wszystkim osobom i rodzinom bez względu na posiadany dochód.
Praca socjalna to działalność zawodowa mająca na celu pomoc osobom i rodzinom we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi oraz rozwinięcia lub wzmocnienia aktywności i samodzielności życiowej. Praca socjalna prowadzona jest w oparciu o dokonanie diagnozy sytuacji klienta przez pracownika socjalnego, opracowanie planu pomocy i wsparcia w zależności od indywidualnej sytuacji oraz posiadanego potencjału osoby lub rodziny.

Praca socjalna może być prowadzona w oparciu o kontrakt socjalny zgodnie z ustawą o pomocy społecznej. Kontrakt jest pisemną umową zawartą pomiędzy osobą ubiegającą się o pomoc a pracownikiem socjalnym określającą uprawnienia i zobowiązania stron zmierzające do przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej danej osoby lub rodziny. Kontrakt przyczynia się do odzyskania zdolności do samodzielnego funkcjonowania w środowisku, prawidłowego pełnienia ról społecznych. W przypadku odmowy zawarcia kontraktu, niedotrzymania jego postanowień, nieuzasadnionej odmowy podjęcia pracy itp., ośrodek pomocy społecznej może odmówić pomocy finansowej lub ją wstrzymać.

Pomoc w ramach pracy socjalnej obejmuje w szczególności:

• udzielanie informacji, wskazówek i pomocy w zakresie rozwiązywania spraw życiowych,
• poradnictwo dotyczące udzielania pomocy przez właściwe instytucje państwowe, samorządowe i organizacje pozarządowe,
• pobudzanie społecznej aktywności i inspirowanie do działań samopomocowych w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych osób, rodzin, środowisk społecznych.

Wymagane dokumenty

brak

Składki na ubezpieczenie zdrowotne

Przysługują:

• osobie bezdomnej objętej indywidualnym programem wychodzenia z bezdomności, nieposiadającej ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu,
• osobie pobierającej zasiłek stały, która nie jest objęta ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu.

Ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę na ubezpieczenie zdrowotne na zasadach określonych w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Wymagane dokumenty

• wniosek o przyznanie składek na ubezpieczeni zdrowotne,
• dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość wnioskodawcy - do wglądu,
• dokumenty potwierdzające sytuację finansową wnioskodawcy,
• w razie konieczności inne dokumenty potwierdzające trudną sytuację życiową, które określa pracownik socjalny,
• zatwierdzony indywidualny program wychodzenia z bezdomności w przypadku osoby bezdomnej,
• rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadzony przez pracownika socjalnego.

Składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne i rentowe)

Przysługują osobie, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem (przez ojca i matkę należy rozumieć również ojca i matkę współmałżonka). Konieczność sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad osobami, o których mowa powyżej, stwierdza lekarz ubezpieczenia zdrowotnego w zaświadczeniu wydanym nie wcześniej niż na 14 dni przed złożeniem wniosku o przyznanie świadczenia.

Ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, jeżeli dochód na osobę w rodzinie osoby opiekującej się nie przekracza 150% kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie (tj. 900 zł) i osoba opiekująca się nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów lub nie otrzymuje emerytury albo renty. Dotyczy to również osób, które w związku z koniecznością sprawowania opieki pozostają na bezpłatnym urlopie.

Składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w wysokości określonej przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych jest opłacana przez okres sprawowania opieki.
Składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie przysługuje osobie, która w dniu złożenia wniosku o przyznanie świadczenia:

• ukończyła 50 lat i nie posiada okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) wynoszącego co najmniej 10 lat,
• posiada okres ubezpieczenia (składkowy i nieskładkowy) wynoszący 25 lat.

Przy ustaleniu okresu ubezpieczenia, okres nieskładkowy ustala się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

 Wymagane dokumenty

• wniosek o opłatę składki na ubezpieczenie emerytalno – rentowe,
• dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość - do wglądu,
• dokumenty potwierdzające sytuację finansową wnioskodawcy,
• oryginał zaświadczenia lekarskiego o konieczności sprawowania bezpośredniej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującym matką, ojcem lub rodzeństwem wydanym nie wcześniej niż na 14 dni przed złożeniem wniosku o przyznanie świadczenia,
• świadectwo pracy bądź zaświadczenie z zakładu pracy o pozostawaniu na bezpłatnym urlopie lub kserokopia decyzji z Powiatowego Urzędu Pracy potwierdzająca status bezrobotnego - oryginał do wglądu,
• w razie konieczności inne dokumenty potwierdzające trudną sytuację życiową, które określa pracownik socjalny,
• rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadzony przez pracownika socjalnego.

Sprawienie pogrzebu

Jest to świadczenie niepieniężne dla osób, które nie posiadały świadczeń emerytalno – rentowych oraz osób zobowiązanych do pokrycia kosztów pogrzebu, które nie są w stanie tego zrobić samodzielnie.

Sprawienie pogrzebu odbywa się w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego lub też zgodnie z wyrażoną przez niego wolą odnośnie sposobu pochowania, a jeżeli nie są one znane - zgodnie z wolą jego osób bliskich.

W przypadku pokrycia kosztów pogrzebu przez gminę poniesione wydatki podlegają zwrotowi z masy spadkowej, jeśli po osobie zmarłej nie przysługuje zasiłek pogrzebowy.

Wymagane dokumenty

• ustny lub pisemny wniosek osoby trzeciej lub rodziny o sprawienie pogrzebu,
• w zależności od dostępności:
  • dowód osobisty wnioskodawcy (do wglądu),
  • dokument tożsamości zmarłego - karta zgonu,
  • odpis skrócony aktu zgonu,
  • oryginał zaświadczenia dotyczącego braku uprawnień zmarłego oraz członków jego rodziny do zasiłku pogrzebowego,
  • w razie konieczności inne dokumenty potwierdzające trudną sytuację życiową, które określa pracownik socjalny.

Usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze, usługi sąsiedzkie

Usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania przyznaje się osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona. Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić.

Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w:

• zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych,
• opiekę higieniczną,
• zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz,
• w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym. Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia.

Wysokość odpłatności za usługi uzależniona jest od sytuacji rodzinnej osoby oraz jej dochodu lub dochodu na osobę w rodzinie. Wysokość odpłatności reguluje Uchwała Rady Gminy Puck.

Pełny koszt jednej godziny usług opiekuńczych wynosi od 1 stycznia 2024 r. 48,90 zł.

Pełny koszt jednej godziny specjalistycznych usług opiekuńczych wynosi:

* uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia oraz zapewnienie dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno–wychowawczych od 1 stycznia 2024 r. wynosi- 105,00 zł

* rehabilitacja fizyczna i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu od 1 stycznia 2024 r. wynosić będzie-125,00 zł

Usługi są świadczone bezpłatnie w przypadku, gdy dochód nie przekracza:

• dla osoby samotnej kryterium dochodowego wskazanego w ustawie o pomocy społecznej tj. 776 zł,
• dla osoby pozostającej w rodzinie mniej niż kryterium dochodowe wskazane w ustawie o pomocy społecznej tj. 600 zł na każdą osobę.

Wymagane dokumenty

• wniosek o przyznanie usług opiekuńczych,
• dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość wnioskodawcy - do wglądu,
• kserokopia dowodu otrzymania renty lub emerytury - z miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku (oryginał do wglądu),
• dokumenty potwierdzające sytuację finansową wnioskodawcy,
• oświadczenie o wyrażeniu zgody na ponoszenie odpłatności za świadczone usługi opiekuńcze,
• oryginał zaświadczenia lekarskiego o stanie zdrowia uzasadniającego konieczność pomocy w formie usług opiekuńczych lub kserokopia orzeczenia określającego stopień niepełnosprawności lub całkowitą niezdolność do pracy lub zaliczenie do I lub II grupy inwalidów – (oryginał do wglądu),
• dokumenty potwierdzające sytuację finansową wnioskodawcy,
• w razie konieczności inne dokumenty potwierdzające trudną sytuację życiową, które określa pracownik socjalny,
• rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadzony przez pracownika socjalnego.

Usługi sąsiedzkie obejmują pomoc w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, podstawową opiekę higieniczno-pielęgnacyjną, przez którą należy rozumieć formy wsparcia niewymagające specjalistycznej wiedzy i kompetencji, oraz, w miarę potrzeb i możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Z usług sąsiedzkich w szczególności może skorzystać osoba samotna, która z powodu jej wieku, choroby lub innych powodów wymaga wsparcia innych osób, natomiast nie może go otrzymać. Osoba wykonująca  usługi sąsiedzkie musi być osobą pełnoletnią, która złoży organizatorowi usług sąsiedzkich oświadczenie o zdolności pod względem psychofizycznym do świadczenia takich usług . Wymogiem ustawowym jest także zamieszkiwanie przez tę osobę w najbliższej okolicy osoby, na rzecz której są świadczone usługi sąsiedzkie. Jednocześnie z możliwości świadczenia usług sąsiedzkich wyłączeni są członkowie rodziny osoby, na rzecz której są świadczone usługi sąsiedzkie, a także oddzielnie zamieszkujący małżonkowie, wstępni oraz zstępni osoby, na rzecz której są świadczone usługi sąsiedzkie).

Poradnictwo specjalistyczne - prawne

Przysługuje osobom i rodzinom korzystającym z pomocy GOPS w Pucku po otrzymaniu skierowania od pracownika socjalnego oraz osobom, które zgłosiły się do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

Porady w zakresie przysługujących uprawnień można także uzyskać od pracownika socjalnego w ramach pracy socjalnej.

Poradnictwo prawne realizuje się przez udzielanie informacji o obowiązujących przepisach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, zabezpieczenia społecznego, ochrony praw lokatorów.

Wymagane dokumenty

brak

Schronienie

Przysługuje osobom lub rodzinom, jeśli są one pozbawione schronienia. Pomoc w formie schronienia następuje poprzez zapewnienie miejsca w ogrzewalni, noclegowni, schronisku lub schronisku z usługami opiekuńczymi.

Wymagane dokumenty

• wniosek o udzielenie schronienia,
• dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość - do wglądu,
• dokumenty potwierdzające sytuację finansową wnioskodawcy,
• w razie konieczności inne dokumenty potwierdzające trudną sytuację życiową, które określa pracownik socjalny,
• rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadzony przez pracownika socjalnego.

Wysokość odpłatności reguluje Uchwała Rady Gminy Puck w sprawie ustalenia szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach treningowych lub wspomaganych.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Pucku informuje, że w wyniku przeprowadzonego postępowania w trybie art. 275 pkt 1 p.z.p., którego przedmiotem było świadczenie usług schronienia wraz z możliwością skorzystania z całodziennego wyżywienia w postaci schroniska dla bezdomnych  oraz zapewnienia schronienia wraz z możliwością skorzystania z całodziennego wyżywienia w postaci schroniska dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi, dla bezdomnych kobiet i mężczyzn z terenu Gminy Puck  w okresie od 1 stycznia 2024 r. do 31 grudnia 2024 r., wyłoniono następujących wykonawców i podpisano umowy ze:

• Stowarzyszeniem MONAR, ul. Nowolipki 9b, 00-151 Warszawa – zapewnienie schronienia wraz z wyżywieniem w Schronisku MONAR  MARKOT dla bezdomnych kobiet i mężczyzn, ul. Sztutowska 16a, 80-711 Gdańsk. Ogólny koszt stałych wydatków rzeczowych i osobowych dobowego pobytu 1 osoby bezdomnej w schronisku wynosi 50,00 zł.
• Stowarzyszeniem „Ryta” z/s w Gdańsku, ul. Lotników Polskich 2a/5, 80-809 Gdańsk -zapewnienie schronienia wraz z wyżywieniem i usługami opiekuńczymi w Schronisku „RYTA”, ul. Piaskowa 9, 83-011 Wiślinka. Ogólny koszt stałych wydatków rzeczowych i osobowych dobowego pobytu 1 osoby bezdomnej w schronisku wynosi 130,00 zł.

Posiłek

Przysługuje osobom lub rodzinom, jeśli są one pozbawione możliwości zapewnienia sobie posiłku.

Pomoc doraźna albo okresowa w postaci jednego gorącego posiłku dziennie przysługuje osobie, która własnym staraniem nie może go sobie zapewnić.

Pomoc w postaci jednego gorącego posiłku dziennie przyznana dzieciom i młodzieży w okresie nauki w szkole może być realizowana w formie zakupu posiłków.

Wymagane dokumenty

• wniosek o udzielenie pomocy w formie gorącego posiłku,
• dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość - do wglądu,
• dokumenty potwierdzające sytuację finansową wnioskodawcy,
• w razie konieczności inne dokumenty potwierdzające trudną sytuację życiową, które określa pracownik socjalny,
• rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadzony przez pracownika socjalnego.

Niezbędne ubranie

Przysługuje osobom lub rodzinom, jeśli są one pozbawione możliwości zapewnienia sobie ubrania.
Przyznanie niezbędnego ubrania następuje przez dostarczenie osobie potrzebującej bielizny, odzieży i obuwia odpowiednich do jej indywidualnych właściwości oraz pory roku.

Pobyt w domu pomocy społecznej

Pobyt w domu pomocy społecznej przysługuje osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych. Pobyt w domu pomocy społecznej winien być ostatecznością, po wyczerpaniu wszystkich form pomocy środowiskowej.

Osobę kieruje się do domu pomocy społecznej odpowiedniego typu, zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej, chyba że okoliczności sprawy wskazują inaczej, po uzyskaniu zgody tej osoby lub jej przedstawiciela ustawowego na umieszczenie w domu pomocy społecznej.

W przypadku gdy osoba bezwzględnie wymagająca pomocy lub jej przedstawiciel ustawowy nie wyrażają zgody na umieszczenie w domu pomocy społecznej lub po umieszczeniu wycofają swoją zgodę, ośrodek pomocy społecznej lub dom pomocy społecznej są obowiązane do zawiadomienia o tym właściwego sądu, a jeżeli osoba taka nie ma przedstawiciela ustawowego lub opiekuna - prokuratora.

Dom pomocy społecznej świadczy usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających  z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających, zwanych dalej "mieszkańcami domu".

Organizacja domu pomocy społecznej, zakres i poziom usług świadczonych przez dom uwzględnia w szczególności wolność, intymność, godność i poczucie bezpieczeństwa mieszkańców domu oraz stopień ich fizycznej i psychicznej sprawności.
Typy domów pomocy społecznej:

• dla osób w podeszłym wieku,
• dla osób przewlekle somatycznie chorych,
• dla osób przewlekle psychicznie chorych,
• dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie,
• dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie,
• dla osób niepełnosprawnych fizycznie.

Wysokość opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej uzależniona jest od posiadanego dochodu osoby kierowanej. Odpłatność wynosi do 70% uzyskiwanego dochodu, ale nie więcej niż pełny koszt miesięcznego utrzymania osoby w domu. Pozostałą kwotę do wysokości kosztów utrzymania w placówce dopłacają w kolejności:

• małżonek,
• zstępni przed wstępnymi lub inni,
• gmina, która skierowała osobę do domu.

Wymagane dokumenty

• pisemny wniosek osoby ubiegającej się o skierowanie do domu złożony do ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na jej miejsce zamieszkania lub pobytu w dniu jej kierowania; (za zgodą osoby ubiegającej się lub jej przedstawiciela ustawowego wniosek może zgłosić inna osoba fizyczna lub prawna),
• rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadzony przez pracownika socjalnego ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu osoby ubiegającej się w dniu jej kierowania,
• decyzja o przyznaniu osobie ubiegającej się zasiłku stałego oraz pisemna zgoda na ponoszenie opłaty za pobyt w domu, a także pisemna zgoda na jej potrącanie złożona przez osobę ubiegającą się lub przedstawiciela ustawowego, a także zgoda na potrącanie opłaty przez ośrodek pomocy społecznej z zasiłku stałego,
• decyzja organu emerytalno-rentowego ustalająca wysokość emerytury lub renty oraz pisemna zgoda na ponoszenie opłaty i na jej potrącanie przez właściwy organ emerytalno-rentowy ze świadczenia emerytalnego lub rentowego, zgodnie z odrębnymi przepisami,
• oświadczenie o wysokości dochodu osoby ubiegającej się, małżonka, zstępnych przed wstępnymi zobowiązanych do ponoszenia opłaty, dochodu osoby małoletniej, w przypadku gdy opłatę będzie ponosić przedstawiciel ustawowy,
• zaświadczenie, o którym mowa w art. 22 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371, z późn. zm.),
• wywiad przeprowadzony u osób zobowiązanych do opłaty, czyli małżonka, zstępnych i wstępnych, w załączeniu potwierdzenie wysokości dochodów,
• w razie konieczności inne dokumenty, które określa pracownik socjalny.